Vermoeidheid
Als je reuma hebt, kost alles wat je doet meer energie dan wanneer je gezond bent. Bij jeugdreuma geldt dat nog sterker, want kinderen en jongeren gebruiken extra veel energie om zich te ontwikkelen en te groeien. De kans dat je sneller vermoeid raakt, is dus groter dan normaal.
Iedereen is wel eens moe, maar de vermoeidheid waar we hier over spreken is iets anders dan 'gewoon moe zijn'. Het is een toestand die lang duurt en alles overheerst. Je bent extreem moe, uitgeput - zonder dat je je speciaal inspant. Voor normale dagelijkse dingen heb je nauwelijks energie. Deze vermoeidheid verdwijnt niet als je een nachtje goed slaapt. In grote lijnen zijn er drie soorten vermoeidheid:
- algemene vermoeidheid van het hele lichaam
- plaatselijke vermoeidheid in bepaalde spieren
- geestelijke vermoeidheid
Het is lastig om een oorzaak voor vermoeidheid aan te wijzen. Vaak zijn er verschillende oorzaken die samen voor dat gevoel zorgen.
- Weinig of geen activiteit
Spieren die je niet gebruikt, raken uit conditie. Ze worden 'slap'. Je hart is ook een spier die uit conditie kan raken door weinig beweging. Je hart pompt dan minder voedingsstoffen en zuurstof naar je spieren. Daardoor raken je spieren sneller vermoeid. - Slechte voeding
Voedsel is brandstof voor je lichaam. Het is de 'benzine' waar de motor op draait. Als je niet gezond en uitgebalanceerd eet, krijg je te weinig belangrijke voedingsstoffen binnen. Daardoor raak je vermoeid. Sommige jongeren raken vermoeid door teveel, meestal ongezond en onregelmatig eten. - Onvoldoende of slechte (nacht)rust
- Emoties en spanningen
Door emoties en spanningen kun je vermoeid raken, maar ook door verveling of ergernis. Deze geestelijke moeheid voelt net zo aan als lichamelijke vermoeidheid. - Bijwerkingen van medicijnen
- Een te traag werkende schildklier
Wat doe je tegen vermoeidheid?
Zoek eerst naar de oorzaak van je vermoeidheid. Eet je wel goed? Slaap je wel goed? Bedenk dat vermoeidheid niet altijd (alleen) door je reuma hoeft te komen. Het kan ook andere oorzaken hebben. Hieronder lees je nog meer tips om vermoeidheid te verminderen.
Bijhouden en vergelijken
- Houd een paar dagen een dagboek bij. Schrijf daarin wat je gedaan hebt en hoe je je voelde: was je moe (tíjdens de activiteit of erna)? Hoeveel pijn had je (tíjdens de activiteit of erna)? Wat heb je gedaan om zelf met de vermoeidheid om te gaan? Hielp dit?
- Zo’n dagboek geeft inzicht in hoe je je activiteiten verdeelt. Je kunt dan zien op welke momenten je erg moe was en bekijken waar dat aan zou kunnen liggen en wat het beste helpt.
Maak tijd voor ontspanning
- Wissel inspanning af met ontspanning. Echt ontspannen betekent dat je ook je spieren ontspant. Neem af en toe een warm bad of een warme douche.
- Doe ontspanningsoefeningen.
- Ook een prettige omgeving en een beetje romantiek kunnen je helpen te ontspannen!
Structuur vermindert vermoeidheid
- Het klinkt misschien flauw, maar regelmaat is goed voor je. Je lichaam raakt ontregeld als je: op goede dagen veel doet en weinig rust neemt en op slechte dagen heel veel rust neemt.
- Richt je dag zoveel mogelijk in volgens een vast patroon. Doe de dingen het liefst elke dag op hetzelfde tijdstip: opstaan, eten en slapen In het begin kost dit misschien veel denkwerk en energie, maar later levert het juist energie op!
- Probeer je werk zo in te delen dat het past bij wat je aan kunt. Niet om werk af te schuiven, maar om het beter te verdelen. Wissel af en laat te zware klussen aan iemand anders over.
Wees niet te voorzichtig!
- Je wilt je vermoeidheid de baas worden. Daarvoor zijn een aantal dingen nodig: lichamelijke activiteit, conditieverbetering en spierkrachtontwikkeling.
- Ook als je reuma actief is, moet je blijven bewegen. Zorg wel dat je goed doseert. Beweeg op je eigen niveau, zonder dat je al te moe wordt of teveel pijn krijgt. Elke vorm van bewegen is goed. Beter iets dan niets!
- Je bent vaak geneigd om het juist rustig aan te doen als je reuma actief is. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar uit onderzoek blijkt dat de ziekte minder actief wordt als je verstandig blijft bewegen.
Maak het bespreekbaar
- Doe je iets samen met anderen? Geef dan van tevóren aan dat je misschien eerder weggaat of moet stoppen. Zo hoef je op het moment zelf geen uitleg te geven.
Onbegrip en verwachtingen van je omgeving spelen soms een negatieve rol. Laat je niet van de wijs brengen door de eisen die anderen stellen. - Geef jezelf voorrang. Doe je dat niet, dan zit jíj met de gevolgen. Niet die anderen!